Günümüzde az çok birikim yapan her birey, parasını gelir getirecek yatırım araçlarına yöneltir. Çünkü Türk parası olarak duran para, zamanla erir ve yok olur. Daha önceden tercih edilen yabancı paralar ve altın gibi ziynet eşyaları ise ekonomideki çalkantılar sebebi ile korku ile karşılanır. Fakat çalınma ihtimali olmayan ve bankada güvende duran bazı yatırımlar, birikimlerin kısa süre içinde daha fazla değerlenmesini sağlayacaktır. Her banka müşteri çekmek için; faiz, hisse senedi, fon, tahvil gibi değişik avantajlı paketler hazırlayarak, kar yapma gayreti içine girer.
Yazıda Neler Var?
Hisse Senedi Nedir?
Hisse senedi; sermaye şirketlerinin çıkarttığı ve ortaklarının kar payının gösterildiği bir kıymetli evrak türüdür. Hisse senedi çıkartabilmek için Sermaye Piyasası Kurulundan izin almak gerekir. Hisse senedi çıkartma yetkisi bulunan şirketler ise;
1 Anonim Şirketlerin hisse senedi çıkartma yetkisi bulunur.
2 Mevcut sermayesi paylar halinde bölünmüş, komandit şirketlerin hisse senedi çıkartma yetkisi bulunur.
3 T.C Merkez Bankası gibi özel kanun ile kurulmuş kurumların hisse senedi çıkartması mümkündür.
Hisse senedi sahibine; ortaklık hakkı, kardan pay alma hakkı, yönetime katılma hakkı, tavsiyeden pay alma hakkı ve bilgi edinme gibi birçok hak kazandırır. Hangi şirkette, hangi oranda hisse senedinizin bulunduğu, ne kadar söz hakkınızın bulunduğunu gösterir.
Tahvil Nedir?
Tahvil; devletin veya özel şirketlerin kar etmek amacı ile borçlanarak bazen orta vadeli bazen ise uzun vadeli borç senetleri çıkartmasıdır. Tahvil sahibine her hangi bir ortaklık sağlamaz, sadece alacak hakkı saklı bulunur.
1 Tahvil sadece kar yapmak amacı ile alındığı için ortaklık hakkı bulunmaz.
2 Tahvili alınan firma zarar etse dahi, tahvil sahibi bu zarardan sorumlu değildir. Satışta anlaşılan oran üzerinden kar payını alır.
3 Tahvilin değerlenmesi faizle yakından ilgilidir. Yine yıllık enflasyon fazla çıktığında tahvilden zarar etmekte mümkündür.
Yatırım Fonları Nedir?
Yine tüm bankaların halka arz ettiği yatırım fonları da kar yapmak amacı ile alınan değerli kâğıtlardır. Halktan toplanan paralar ile hisse senedi ve tahvil alınarak, paraların değerlendirilmesi ve yatırım fonu alan kişiye, anlaşma sonunda kardan pay verilmesi esasına göre çalışır.
Borsa yatırım fonları; her hangi bir endeksi gösterge alan ve bu endeksin payları borsada işlem gören borsa yatırım fonları bulunmaktadır. İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında alınıp satılan bu fonlar, aynen hisse senedi gibi işlem görür.
1 Yatırım fonu sahipleri ortak sıfatındadır. Yatırım fonu nereden alındıysa yatırılan para uzmanlar tarafından değerlendirilir. Fon sahibi ise kar payına ortak olur. Ülkemizde bankalardan değişik fonlar alınabilmektedir.
2 Hisse senedinde, yönetime katılma hakkı bulunurken, yatırım fonu; sahibine yönetime katılma hakkı vermez. Fonlar, burada hisse senetlerinden ayrılır. Ayrıca; A Tipi Fonlar, B Tipi fonlar gibi, değişik fonlar bulunur.
